วันวิสาขบูชา   เป็นวันสำคัญยิ่งของพระพุทธศาสนา  เพราะเป็นวันมหัศจรรย์มาก ๆ ที่พระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้ ปรินิพพาน ในวันเดียวกัน แต่ต่างวาระกัน หลายท่านคงจะทราบพุทธประวัติกันดี(บ้าง)แล้ว  มีสิ่งที่เห็นความสัมพันธ์กันในวันนี้ คือเป็นวันที่กำหนดเป็นวันปลูกต้นไมแห่งชาติด้วย ช่างเป็นอะไรที่เหมาะสมกันมากเพราะพระพุทธเจ้ามีความเกี่ยวข้องกับต้นไม้หลายชนิด จากพุทธประวัติพระพุทธองค์ทรงประทับในป่ามากกว่าที่อื่นใด   

ต้องขอบคุณต้นไม้  ป่าไม้ ที่ทำให้เกิดเอกบุรุษอย่างพระพุทธเจ้าที่ไม่มีใครมาเปรียบได้

ที่ว่าพระพุทธเจ้ามีความเกี่ยวข้องกับต้นไม้  จากการอ่านมีต้นไม้หลายชนิดรวมทั้งสวนป่า(อุทยาน)ที่สำคัญหลายที่  แต่ในวันนี้อยากนำมาฝากเป็นความรู้  หรือทบทวนความจำกันให้กับชาวพุทธเราสัก 8 ชนิด  คือ

1. ต้นสาละ  

เป็นต้นไม้ที่เกี่ยวข้องกับพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในวัน่ประสูติ และปรินิพพาน  พระพุทธองค์ทรงประสูติภายใต้ต้นสาละ ณ อุทยานลุมพินีซึ่งตั้งอยู่ระหว่างกรุงกบิลพัสดุ์ แคว้นสักกะ กับกรุงเทวทหะ ในวันเพ็ญเดือน ๖ ก่อนพุทธศักราช ๘๐ ปี และทรงปรินิพพานใต้ต้นสาละในกรุงกุสินารา

2. ต้นพระศรีมหาโพธิ (อัสสัตถพฤกษ์)

 เป็นที่พระพุทธเจ้าทรงประทับภายใต้ร่มเงา ณ ริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา ตำบลอุรุเวลาเสนานิคม แคว้นมคธ ในวันเพ็ญเดือน ๖ ก่อนพุทธศักราช ๔๕ ปี พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้อนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ ณ ภายใต้ร่มเงาของต้นพระศรีมหาโพธิแห่งนี้

3.ต้นอปชาลนิโครธ ( ต้นไทร)

ที่พระพุทธเจ้าทรงประทับนั่งเสวยวิมุตติสุขในสัปดาห์ที่ ๕ ภายหลังทรงตรัสรู้ พระพุทธองค์ประทับนั่งภายใต้ร่มเงาของอปชาลนิโครธเป็นเวลา ๗ วัน ต้นอปชาลนิโครธอยู่ทางทิศตะวันออกของต้นศรีมหาโพธิ

4.ต้นมุจจลินทร์ หรือต้นจิก 

ภายหลังจากพระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้แล้วถึงสัปดาห์ที่ ๖ ทรงประทับภายใต้ร่มเงาของต้นไม้จิกอันมีชื่อว่า มุจจลินทร์ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ใกล้ ๆ กับต้นพระศรีมหาโพธ ิพระพุทธเจ้าประทับนั่งเสวยวิมุตติสุขอยู่ใต้ต้นมุจจลินทร์เป็นเวลา ๗ วัน โดยมีพญามุจจลินทร์นาคราชมาวางขนดแผ่พังพานปกป้องพระองค์ จากสายลมและสายฝน

5. ต้นราชยตนะ หรือต้นไม้เกต

ภายหลังจากพระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้แล้วถึง สัปดาห์ที่ ๗ ทรงประทับภายใต้ร่มเงาของต้นไม้เกตอันมีชื่อว่า ราชายตนะ ตั้งอยู่ทางทิศใต้ ใกล้ ๆ กับต้นศรีมหาโพธิ์ พระพุทธเจ้าประทับนั่งเสวยสิทุตติสุขเป็นเวลา ๗ วัน นับเป็นสัปดาห์สุดท้ายแห่งการเสวยวิมุตติสุข ณ ที่นี้มีพ่อค้า ๒ คนนำกองเกวียนค่าขายจากแดนไกล คืออุกกลชนบท ได้ถวายเสบียงเดินทาง สัตตุผง สัตตุก้อนแด่พระพุทธเจ้าพ่อค้าทั้งสองคือ ตปุสสะ และภัลลิกะ ได้แสดงตนเป็นปฐมอุบาสกถึงสรณะ ๒ คือถึงพระพุทธและพระธรรม

6. ต้นพหุปุตตนิโครธ ต้นไทรที่อยู่ระหว่างกรุงราชคฤห์กับเมืองนาลันทา 

ปิปผลิมาณพได้พบพระพุทธเจ้าและขอบวชที่พหุปุตตนิโครธนี้  ครั้นบวชล่วงไปแล้ว ๗ วัน ก็ได้บรรลุพระอรหัต ภายหลังเรียกว่าพระมหาสาวกมหากัสสปะ (เดิมชื่อ ปิปผลิมาณพ) ได้รับยกย่องว่าเป็นเอตทัคคะในทางถือธุดงค์

7.ต้นปาริฉัตตก์ คือต้นทองหลาง 

เป็นชื่อต้นไม้ประจำสวรรค์ชั้นที่ ๒ คือ ชั้นดาวดึงส์ อยู่ในสวนนันทวัน ของพระอินทร์หรือท้าวสักะจอมเทพแห่งสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ในพรรษาที่ ๗ ภายหลังตรัสรู้ พระพุทธเจ้าทรงเสด็จประทับภายใต้ร่มไม้ปาริฉัตตก์ (หรือปาริฉัตร, ปาริชาต) ณ ดาวดึงสเทวโลก ทรงแสดงธรรมโปรดพระพุทธมารดาตลอดสามเดือนพระพุทธมารดาได้ทรงบรรลุพระโสดาปัตติผล

8. ต้นอานันทมหาโพธิ

 เป็นต้นโพธิ์ตรัสรู้ที่เป็นหน่อของต้นเดิมที่พระพุทธเจ้าประทับนั่งใต้ร่มเงาได้ตรัสรู้ ได้นำเมล็ดไปปลูกเป็นต้นแรกในสมัยพุทธกาลโดยพระอานนท์เป็นผู้ดำเนินการปลูกที่ประตูวัดพระเชตวันมหาวิหาร พระนครสาวัตถี แคว้นโกศล ต้นโพธิ์นั้นเรียกว่า อานันทมหาโพธิ์ ทุกวันนี้ยังปรากฏอยู่

โดย Suchet Chookong